Halk arasında Alzhemier (Unutkanlık, bunama) olarak bilinen rahatsızlık, özellikle ileri yaşlardaki insanların yaşayabileceği bir rahatsızlıktır. Bunama, zihin işlevlerinde kaybı niteleyen bir durumdur. Özel Medikum Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Fatıma Karakaya Çolak, Alzheimer rahatsılığı hakkında bilgilendirmede bulundu.
Alzheimer hastalığı bunama yapan hastalıklar içinde en sık izlenen bozukluktur. Bu hastalık yeni bir hastalık olmasa da hastaların sayısı giderek artmaktadır. Çünkü hastalık ile ilgili en önemli risk faktörü yaştır ve yaşlanma kaçınılmaz bir durumdur. Tüm dünyada özellikle gelişmiş ülkelerde en hızlı artan yaş grubunu 65 yaş ve üstü kişiler oluşturduğu yapılan istatistiklerde ortadadır. 65 yaş üstü 100 kişiden ortalama 8’inde Alzheimer hastalığı görülürken, bu oranın yaş ilerledikçe arttığı biliniyor. Son yapılan araştırmalarda ülkemizde 350 bin civarında Alzheimer hastası olduğu tahmin edilmektedir.
Alzheimer neden ortaya çıkar?
Alzheimer hastalığı henüz nedeni tam aydınlatılamayan şekilde beyin hücrelerinin programlanandan daha erken ölmesi nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bazı kişilerde bu hastalığın geçmişi 10 yıl önceden ortaya çıktığı bilinmektedir. Beyin hücrelerinin ölümüyle birlikte beyin yavaş yavaş küçülmeye başlar. Alzheimer hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir, bir kanser hastalığı değildir. Çok nadir genetik olmakla birlikte genellikle altta yatan başka nedenlere bağlıdır. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de bir takım risk yaratan durumlar günümüzde tanımlanmıştır. Bunlar şeker hastalığı, kan kolesterol, düzeylerinde yükselme, yüksek tansiyon, beyin damar hastalıkları, sigara kullanımı, B12 vitamininde azalmadır.
Hastalıkta ortalama süre 8-10 yıldır. Buna karşın bazı hastalarda hastalık çok yavaş ilerlerken bazılarında da kısmen daha hızlı ilerlemektedir. Hastalık erken, orta ve ileri evre olarak 3 evreye ayrılabilir. Alzheimer için kesin bir tedavi yöntemi yoktur ancak hastalığın ilerleyişini yavaşlatacak belli ilaçlar ve yöntemler mevcuttur. Alzheimer tedavisine başlanabilmesi için öncelikle kişide alzheimer olup olmadığı kesin olarak tespit edilmelidir. Her unutkanlık yaşayan alzheimer hastası olamayacağı için uygulanacak alzheimer testi ile kesin sonuç alınmalıdır.
Fiziksel ve nörolojik olarak gerçekleştirilen bu testlerde kişinin reflekslerine, kasların yapısı ve gücüne, sandalyeden kalkıp odada yürüyebilme yetisine, görüş ve işitme kabiliyetine, vücut koordinasyonuna, dengesine bakılarak bir sonuca varılır. Ayrıca kan testleriyle kişinin hafıza kayıplarının altındaki sebep kesin olarak belirlenerek tedavi için adımlar atılır.
Alzheimerde tedavi yöntemleri nelerdir?
Alzheimerde öncelikle kesin teşhis konduktan sonra ilaç tedavisi uygulanır. Günümüzde alzheimer tedavisi için kullanılan ilaçlar, hafıza kaybı ve zihinsel aktivitelerin yavaşlaması gibi belirtilerin ilerleyişini geciktiriyor. Bu ilaçlar hastalığın ilerleyişini durduramasa bile yavaşlatarak hastanın normal yaşantısını bir süre daha devam ettirebilmesine olanak sağlıyor.
Alzheimer hastaları için günlük yürüyüşler ya da bedenlerini fazla zorlamayacak hareketler organize etmek, eklem ve kas yapılarının güçlü kalmasını sağlar. Egzersiz sırasında yorulan alzheimer hastasının yeniden rutin uyku düzenine dönmesini sağlar. Akdeniz tipi beslenme önerilir
Hastalığın özellikle ileri safhalarında hastalar yemek yemeyi unutabilir ve beslenme bozukluğu gelişebilir. Yeterli seviyede protein alamayan hastalarda hastalık süreci hızlanır. Uyku kaçıran, kafein barındıran içecekler hastaya verilmemelidir.